Bản đồ hành chính Việt Nam năm 1976 đăng trên Báo Sài Gòn Giải Phóng kèm theo thông tin về 38 tỉnh, thành phố được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội khi chủ trương sáp nhập tỉnh đang được nghiên cứu.
Cuối năm 1975, Quốc hội ra nghị quyết bãi bỏ cấp khu, giải thể khu tự trị, hợp nhất đơn vị hành chính, sáp nhập hàng loạt tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ. Đến đầu năm 1976, việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh được thực hiện diện rộng trên khắp cả nước.
Năm 1976, Việt Nam có 38 tỉnh, thành phố gồm 35 tỉnh và 3 thành phố trực thuộc Trung ương. Đây là năm số lượng tỉnh, thành phố ở Việt Nam ít nhất trong nửa thế kỷ qua.
Tấm bản đồ Việt Nam năm 1976 với 38 tỉnh, thành đăng trên Báo Sài Gòn Giải Phóng đang được chia sẻ rộng rãi, bàn luận sôi nổi trên mạng xã hội (Ảnh: SGGP).
Khi đó, Bắc Bộ có 13 tỉnh và 2 thành phố. Các tỉnh gồm Bắc Thái, Cao Lạng, Hà Nam Ninh, Hà Bắc, Hà Sơn Bình, Hà Tuyên, Hải Hưng, Hoàng Liên Sơn, Lai Châu, Quảng Ninh, Sơn La, Thái Bình, Vĩnh Phú. Hai thành phố là Hà Nội, Hải Phòng.
Trung Bộ có 10 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ Tĩnh, Bình Trị Thiên, Quảng Nam – Đà Nẵng, Nghĩa Bình, Phú Khánh, Thuận Hải, Gia Lai – Kon Tum, Đắk Lắk, Lâm Đồng.
Nam Bộ có 12 tỉnh là Sông Bé, Tây Ninh, Đồng Nai, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Tiền Giang, Hậu Giang, Kiên Giang, Bến Tre, Cửu Long, Minh Hải và TPHCM.
Khi chủ trương sáp nhập tỉnh được đưa ra bàn thảo, tấm bản đồ Việt Nam năm 1976 được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. Nhiều bình luận cho rằng Việt Nam hiện nay chỉ nên duy trì khoảng 38 tỉnh, thành như năm 1976.
Có người lại phân tích mô hình 38 tỉnh, thành năm 1976 “không ổn” khi diện tích các tỉnh miền núi phía Bắc và một số tỉnh miền Trung, Tây Nguyên rất lớn, gây khó khăn cho việc đi lại của người dân để làm thủ tục hành chính. Vì thế, sau đó Việt Nam phải nhiều lần điều chỉnh địa giới hành chính cho phù hợp.
Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, nhiều người tin tưởng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, giao thông giữa các tỉnh, thành ngày càng thuận lợi, nước ta nên rút gọn còn 30-40 tỉnh, thành là phù hợp.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, bản đồ nêu trên được đăng tải trên Báo Sài Gòn Giải Phóng, kèm theo thông tin về 38 tỉnh, thành.
Chia sẻ với phóng viên Dân trí về câu chuyện trên, GS.TS. Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo (ĐH Quốc gia Hà Nội), Phó Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, nhận định sự quan tâm của dư luận là lẽ bình thường.
“Trước các quyết định lớn lao của đất nước, sự quan tâm của nhân dân là dấu hiệu tốt, bởi các quyết định đó mang lại sự thay đổi, tác động tới nhiều mặt trong cuộc sống của con người. Nó cũng thể hiện nhân dân quan tâm tới đời sống chính trị của đất nước, ở góc độ nào đó rất tích cực”, ông Giang bình luận.
Ông Giang khẳng định, một quyết sách lớn nào đó của Đảng, Nhà nước đều phải có căn cứ khoa học và thực tiễn. Việc tổ chức đơn vị hành chính sao cho phù hợp với hoàn cảnh kinh tế, xã hội, lịch sử và yêu cầu phát triển luôn luôn có biến đổi. Do đó, trong lịch sử Việt Nam đã có nhiều lần cải cách hành chính, sáp nhập hoặc chia tách các tỉnh.
“Một quốc gia có nhiều hay ít tỉnh tùy thuộc vào đặc điểm văn hóa, kinh tế, xã hội, yêu cầu quản lý đất nước trong giai đoạn nhất định. Tuy nhiên, trong thời đại khoa học phát triển rộng rãi như hiện nay, nhìn xa trông rộng sang nước bạn, quốc tế sẽ thấy một đất nước có diện tích 331.212km2 mà có 63 tỉnh, thành như chúng ta thì thế giới ít nơi nào như thế”, GS.TS. Vũ Minh Giang phân tích.
Việc cư dân mạng quan tâm bàn luận về bản đồ Việt Nam năm 1976 với 38 tỉnh thành, theo ông Giang, là một chỉ dấu cho thấy yêu cầu cấp thiết trong việc thu gọn đơn vị hành chính cấp tỉnh.
“Chúng ta có những đơn vị hành chính cấp tỉnh tương đối nhỏ. Điều này hơi khác so với xu thế chung của thế giới, nên chúng ta phải điều chỉnh lại cho phù hợp. Còn bao nhiêu tỉnh thì sẽ có nghiên cứu thấu đáo”, ông Giang nêu quan điểm.
Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nói Việt Nam đã nhiều lần tách, nhập các tỉnh để phát triển nhưng chưa triệt để.
Ông Hòa nghĩ rằng với điều kiện hiện nay, Việt Nam chỉ nên duy trì khoảng 40 đơn vị hành chính cấp tỉnh. Ông ví dụ, Trung Quốc với dân số hơn 1,4 tỷ người nhưng cũng chỉ có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh: 23 tỉnh, 5 khu tự trị, 4 thành phố trực thuộc Trung ương và 2 đặc khu hành chính.
Bên cạnh quy mô dân số, diện tích tự nhiên, vị đại biểu Quốc hội nhận định cần tính đến những tiêu chí về văn hóa, lịch sử, an ninh quốc phòng, bảo vệ chủ quyền, vị trí địa chính trị, văn hóa của cộng đồng dân cư… khi xem xét sáp nhập tỉnh nhằm đảm bảo sự ổn định để phát triển kinh tế – xã hội.
Trước đó, Bộ Chính trị yêu cầu đề án nghiên cứu sáp nhập một số tỉnh sẽ trình Ban Chấp hành Trung ương Đảng trước ngày 7/4.
Tại cuộc họp Chính phủ ngày 5/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu tập trung hoàn thành đề án sắp xếp lại địa giới các đơn vị hành chính theo chỉ đạo của Bộ Chính trị để trình cấp có thẩm quyền.
Định hướng được lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh là sáp nhập một số tỉnh để mở rộng địa giới cấp tỉnh phù hợp tiêu chí, điều kiện, hoàn cảnh, truyền thống lịch sử – văn hóa; không tổ chức cấp huyện; giảm đầu mối để mở rộng quy mô của cấp xã.
