“Hai Đứa Trẻ Dính Liền Đầu – Hành Trình Kỳ Tích Lay Động Triệu Trái Tim Việt”
Đêm đó, tại một phòng khám chật hẹp nằm sâu trong con ngõ ở phố Trần Khánh Dư, khi tiếng máy siêu âm còn chưa dứt hẳn, chị Mai gần như ngừng thở khi nghe bác sĩ thông báo: song thai… nhưng dính liền phần đầu. Mắt chị mờ đi, lòng hoảng loạn, còn giọng vị bác sĩ như vọng ra từ hư không – nhẹ nhàng, nhưng nặng nề như cả một cú sét giáng xuống đời chị.
Trên đường về, chị cầm tờ siêu âm trong tay, run run như đang nắm cả định mệnh của hai sinh linh bé bỏng. Nhưng về đến căn nhà tập thể cũ kỹ, chị không ngờ tiếng tim mình lại bị lấn át bởi những lời phản đối dữ dội. Bên nội khăng khăng bảo bỏ. Mẹ chồng nước mắt ngắn dài, gọi đó là nghiệp, là nỗi nhục. Còn chồng chị, anh Hưng, lặng lẽ thu dọn đồ đạc và bỏ đi không lời từ biệt. Chị Mai hiểu, từ khoảnh khắc ấy, mình đã chọn con đường đơn độc. Nhưng dẫu chỉ còn lại một mình, chị vẫn quyết không bỏ cuộc. Chị chấp nhận tất cả – kể cả mất mát, nghèo đói, và cả sự khinh khi.
Những tháng ngày sau đó, chị dọn ra ngoài, thuê một căn phòng nhỏ sát bên bệnh viện, sống bằng đủ thứ việc vặt từ rửa bát, bưng bê đến giặt đồ thuê. Người ta nhìn chị bằng đủ loại ánh mắt, nhưng chị chẳng buồn quan tâm. Đêm đến, chị nghiêng người lắng nghe hai nhịp tim trong bụng – hai nhịp đập riêng biệt nhưng chung một số phận, như hai bản nhạc nhỏ đan xen trong một bản giao hưởng định mệnh.
Khi thai được 7 tháng rưỡi, bác sĩ yêu cầu mổ gấp do nước ối cạn, thai có dấu hiệu suy. Không do dự, chị ký giấy mổ ngay. Hôm đó, Hà Nội mưa trắng trời. Vào lúc 3 giờ sáng, hai bé gái chào đời – tiếng khóc yếu ớt, hai chiếc đầu dính chặt nhau bằng mảng xương nhỏ, da tím tái. Một giây im lặng phủ lên phòng mổ trước khi cả kíp bác sĩ lao vào cấp cứu.
Ngay trong ngày, hồ sơ hai bé – được đặt tên là Linh và Lam – được chuyển gấp tới bệnh viện Việt Đức. Hội đồng y khoa kết luận: chỉ có một lựa chọn – phẫu thuật tách rời hộp sọ. Nhưng xác suất tử vong lên tới 90%. Không phẫu thuật, cả hai bé sẽ không sống nổi quá vài tuần.
Người ta nói với chị Mai rất nhiều: về rủi ro, chi phí khổng lồ, và hậu quả không thể lường trước. Nhưng đêm đó, nhìn hai đứa con bé nhỏ nằm im lìm trong lồng kính, chị biết rõ một điều: nếu con chưa bỏ cuộc, chị càng không được phép buông xuôi. Hôm sau, chị ký vào đơn xin phẫu thuật – dẫu biết có thể phải mất cả hai đứa con yêu.
Người được bệnh viện mời tới là bác sĩ Nguyễn Văn Minh – một phẫu thuật viên thần kinh hàng đầu, gần 60 tuổi, đã nghỉ bán phần. Ông lặng người khi cầm hồ sơ – phim chụp CT cho thấy các mạch máu não của hai bé đan xen phức tạp, chỉ một sai sót nhỏ sẽ giết chết cả hai. Nhưng ba ngày sau, ông nói ngắn gọn: “Tôi nhận.” Không phải vì tỷ lệ thành công, mà vì ông tin hai đứa bé xứng đáng được cho một cơ hội.
Đội ngũ y bác sĩ được huy động gấp: hơn 40 người từ nhiều chuyên khoa – thần kinh, nhi, tạo hình, hồi sức – tất cả cùng tập luyện với mô hình 3D hộp sọ của Linh và Lam trong suốt 6 tháng. Họ tập đi tập lại từng thao tác nhỏ, từng nhát cắt trên mô hình. Chưa có ca nào ở Việt Nam trước đó. Đây là cuộc mổ mang tính sinh tử – không có chỗ cho sai lầm.
Ngày 15, ca mổ chính thức bắt đầu. Hai nhóm phẫu thuật song song được thiết lập, mỗi nhóm lo một bé. Ánh sáng trắng xóa trong phòng mổ không giấu nổi căng thẳng. Giai đoạn đầu suôn sẻ, nhưng đến khi mở phần xương sọ, ai nấy như nín thở – hệ thống tĩnh mạch chung quá rối rắm. Cắt rời có thể khiến một hoặc cả hai bị xuất huyết não cấp tính.
Và biến cố đã đến: giữa trưa, khi tách đến tĩnh mạch trung tâm, máu phun ra ào ạt, hai bé tụt huyết áp đột ngột. Phòng mổ hỗn loạn. Trong giây phút ngàn cân treo sợi tóc, bác sĩ Minh quyết định kẹp động mạch, truyền máu gấp. Một phần tổ chức não của Lam buộc phải cắt bỏ để giữ mạng sống. Ông biết lựa chọn này sẽ để lại di chứng nghiêm trọng, nhưng đó là cách duy nhất.
Tới 18 giờ tối, mảng xương cuối cùng được tách rời. Lần đầu tiên, Linh và Lam nằm trên hai bàn mổ riêng biệt. Cả phòng vỡ òa trong xúc động, nhưng chưa ai dám ăn mừng – còn cả chặng dài tái tạo mô và hồi sức. Tới 11 giờ đêm, ca mổ kéo dài hơn 18 tiếng kết thúc. Linh phục hồi tốt, còn Lam phản xạ yếu, nửa người không cử động.
Chị Mai khi nghe tin cả hai con còn sống, chỉ lặng lẽ gục xuống bàn, nước mắt không ngừng chảy. Bác sĩ Minh nói: kỹ thuật thành công, nhưng Lam sẽ sống đời khuyết tật, còn Linh có thể phát triển bình thường.
Sau ca mổ, chị Mai đưa hai con về căn nhà trọ nhỏ ngoại ô, bắt đầu hành trình gian nan mới. Linh đi học mẫu giáo, nhanh nhẹn, hòa đồng. Lam ngồi xe lăn, mỗi ngày chị tự học vật lý trị liệu qua mạng để tập cho con. Dù biết khả năng phục hồi gần như không có, chị vẫn không bỏ cuộc.
Khi Linh vào lớp một, chị quyết cho Lam học cùng. Ngày nào chị cũng đạp xe chở hai con đến trường – Linh nói líu lo, còn Lam lặng lẽ ngắm nhìn cuộc sống từ chiếc xe lăn bé xíu. Một số bạn trêu chọc. Linh tức giận, nhưng chỉ biết ôm em và khóc.
Nhiều năm sau, Lam yêu thích máy tính. Chị Mai vay tiền mua cho con chiếc laptop cũ. Lam học gõ phím bằng tay trái, làm video, viết blog. Linh đọc sách bên cạnh. Cả hai mở kênh YouTube “Hai Mặt Trời”, dạy học miễn phí, không bao giờ kể về quá khứ của mình. Họ chỉ lặng lẽ chia sẻ tri thức.
Kênh dần có người theo dõi. Một số người tò mò lật lại quá khứ, thậm chí chỉ trích. Nhưng hai chị em chọn im lặng. Với họ, chỉ có công việc và sự kiên trì mới là câu trả lời.
Sau một buổi chia sẻ ở trường học, một biên tập viên trẻ gửi lời mời viết sách. Cuốn sách “Hai Mặt Trời” ra đời như lời tri ân cho hành trình không đầu hàng. Sau đó, họ được mời tham gia nhiều chương trình, truyền cảm hứng khắp nơi.
Ngay cả khi gặp lại người cha ruột từng bỏ rơi, họ vẫn lựa chọn thứ tha, dù không hoàn toàn tha thứ. Khi chị Mai đột quỵ, chính người cha ấy lặng lẽ xuất hiện, chăm sóc và đưa đón mỗi tuần.
Một ngày mùa thu, đài truyền hình phát tài liệu về họ. Cả nước xúc động. Không có kịch bản, không dàn dựng, chỉ là một câu chuyện thật – về lòng tin, về những đứa trẻ không chịu khuất phục.
Hôm đứng trước tượng tri ân ở Trung tâm phục hồi chức năng quốc gia, Linh và Lam chỉ lặng lẽ đặt bó hoa, không nói gì. Nhưng trong lòng họ, là một lời cảm ơn với tất cả – với mẹ, với y bác sĩ, và với cuộc đời.
Nếu ngày đó, chị Mai không chọn giữ lại hai đứa con, thì có lẽ thế giới đã mất đi một điều kỳ diệu. Bởi giữa giông bão của số phận, vẫn luôn có ánh sáng. Chỉ cần ta không từ bỏ.
